Ciekawostki - Nature Education Centre - Jagiellonian University

Dinozaury z Crystal Palace Park

W 1851 roku odbyła się w Londynie Wielka Wystawa. Wzniesiono Kryształowy Pałac (ang. Crystal Palace), czyli ogromną konstrukcję zbudowaną z żeliwnych i szklanych prefabrykatów. Wewnątrz można było zobaczyć m.in. jeden z największych i najbardziej znanych diamentów w historii świata - Koch-i-Noor.

Wokół pałacu urządzono również park, w którym w 1854 roku stanęły rzeźby wymarłych już zwierząt, w tym pierwsze na świecie rekonstrukcje dinozaurów. Pałac spłonął w 1936 roku, na szczęście park i rzeźby przetrwały do dziś.

Rzeźby Benjamina Waterhouse Hawkinsa reprezentują trzy pierwsze odkryte gatunki dinozaurów – megalozaura, hileozaura oraz iguanodona, a także różnorodne gady morskie, takie jak ichtiozaury, plezjozaury, teleozaury i mozazaury, latające gady - pterozaury oraz wymarłe kenozoiczne ssaki.

Rekonstrukcje morskich gadów, pterozaurów czy ssaków z kenozoiku w dużym stopniu pokrywają się z naszymi wyobrażeniami o nich, choćby dlatego, że znane były już na początku XIX w. Dinozaury były całkiem nowym odkryciem. Niespełna dekadę wcześniej nazwę „dinosauria” (z łac. straszne jaszczury) zaproponował Sir Richard Owen, angielski biolog. Był on również głównym konsultantem naukowym w trakcie tworzenia betonowych potworów. I choć dinozaury z Crystal Palace Park wyglądają zupełnie niepoprawnie, to w 1854 roku, gdy powstawały, były tak dokładne, jak było to możliwe w oparciu o dostępne wówczas dane naukowe.

Rekonstrukcje dinozaurów powstały w na podstawie bardzo niekompletnych szkieletów. Jako materiał porównawczy służyły współczesne gady – krokodyle i warany, które Waterhouse Hawkins „nadmuchał” do gigantycznych rozmiarów. Współczesne duże gady są zwykle czworonożne i stosunkowo nieporadne, więc mniej więcej tak prezentują się betonowe giganty. Pełen wdzięku dwunożny megalozaur był całkowicie niewyobrażalny dla XIX wiecznych naturalistów.

Betonowe rzeźby z Londynu, choć pokraczne i mocno odbiegające od współczesnych wyobrażeń o dinozaurach zrobiły jednak coś niesamowitego – pierwszy raz w historii obudziły w ludziach fascynację wymarłymi zwierzętami, która pozostaje z nami do dzisiaj.

Photogallery