Czy wiecie, że jeśli macie europejskie lub azjatyckie pochodzenie, około 2% Waszego genomu pochodzi od neandertalczyków?

To dziedzictwo zostało przejęte 60-80 tys. lat temu, kiedy kolejne fale współczesnych ludzi zaczęły migrować z Afryki do Eurazji, spotykając i krzyżując się z ich neandertalskimi kuzynami. Ostatecznie jednak geny współczesnego człowieka stłumiły geny neandertalczyka do tego stopnia, że gatunek ten zniknął z zapisu archeologicznego. Neandertalskie mutacje genetyczne, które nie były korzystne dla współczesnych ludzi, zostały z czasem zmiecione przez dobór naturalny. Pozostałości „żyją” jednak w dzisiejszych genomach Europejczyków i Azjatów. Oto kilka wybranych ciekawostek, które stanowią spuściznę genetyczną naszych ewolucyjnych krewnych:

Jasna karnacja i piegi - BNC2, który odziedziczyliśmy po neandertalczykach, jest jednym z genów odpowiadających za kolor skóry i piegi.
Rude włosy - jedna z mutacji w głównym genie współczesnego ludzkiego koloru włosów pochodzi od neandertalczyka i pomogła w dywersyfikacji europejskiego koloru włosów.
Odporność na patogeny eurazjatyckie - ewoluując w Eurazji, u neandertalczyków rozwinął się receptor HLA, który zapewnił im odporność na wiele lokalnych patogenów. Nowoprzybyli współcześni ludzie z Afryki mieli jednak wyraźną przewagę ewolucyjną w dziedziczeniu tego receptora. Chociaż to dziedzictwo dawało przewagę odpornościową współczesnym Europejczykom, czyniło ich również bardziej podatnymi na niektóre reakcje autoimmunologiczne.

Nie wiadomo jeszcze, czy neandertalczycy sami cierpieli na te choroby, czy też mutacje te dotknęły tylko współczesnych ludzi, gdy zostały zaimplementowane do ich kodu genetycznego, jednak „dzięki” genom neandertalskim jesteśmy obecnie bardziej podatni m.in. na COVID-19(!) czy pierwotną marskość żółciową wątroby. Istnieje również zwiększone ryzyko cukrzycy typu 2, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz tocznia, trudności z uzależnieniem od nikotyny (jeden z wariantów genów, który przekazali nam neandertalczycy, wiąże się z trudnością w rzuceniu palenia, jednak to jaką funkcję pierwotnie pełniła ta mutacja u neandertalczyków, pozostaje tajemnicą) oraz zwiększone ryzyko długotrwałej depresji.
Zatem jeśli kiedykolwiek dopadnie Was chandra, po prostu… zrzućcie wszystko na neandertalczyka. A gdybyście chcieli stanąć z nim twarzą w twarz, zapraszamy na naszą ekspozycję antropologiczną.