Ziemia i Układ Słoneczny powstały ponad 4,5 miliarda lat temu. Czy to dużo? Całkiem sporo. Jeszcze większe wrażenie robi w zapisie liczbowym: 4 560 000 000.

Znamy meteoryty, które powstały mniej więcej w tym samym czasie co Ziemia, np. Orgueil, znamy też meteoryty starsze (Murchison datuje się na 7 miliardów lat!). Niestety, na samej Ziemi nie zachowały się fizyczne dowody jej narodzin. Mamy natomiast ślady wieku niemowlęcego. W zachodniej Australii, w paśmie Jack Hills, odkryto najstarsze na Ziemi minerały – cyrkony, których wiek szacuje się na 4,4 miliarda lat.

Cyrkony z Jack Hills to niezbyt spektakularne, mikroskopijne kryształki tkwiące w o wiele młodszej od nich skale. Za to świadkowie wieku przedszkolnego Ziemi to zupełnie inna historia. Gnejsy Acasta z północnej Kanady są trochę młodsze, datowane na ok. 4 miliardy lat, ale są najstarszymi zachowanymi w całości fragmentami skorupy Ziemskiej.

Jakieś 3,7 miliarda lat temu (w okresie, powiedzmy, nauczania początkowego) Ziemia nauczyła się żyć. W mikrobialitach z formacji Isua na Grenlandii zachowały się prawdopodobnie pierwsze ślady ziemskiego życia – węgiel pochodzący z jednokomórkowych sinic.

Podstawówka przebiegała bez dalszych ekscesów i dopiero w szkole średniej (jak większość nastolatków) Ziemia pokazała co potrafi. Od 2,4 do 2,2 miliarda lat temu sinice wytworzyły na tyle dużo tlenu, że atmosfera stała się podobna do współczesnej. Wydarzenie to nazywamy Katastrofą tlenową, bo pojawienie się tlenu zwyczajnie zabiło większość organizmów żyjących na ówczesnej Ziemi. Pamiątką tych wydarzeń są też charakterystyczne wstęgowe rudy żelaza.

Życie bardziej podobne do współczesnego pojawiło się zaledwie kilka chwil temu. Tak zwana Kambryjska eksplozja życia to niewiele ponad 540 milionów lat wstecz, pierwsze naczelne pojawiły się ok. 60 milionów, a człowiek jedynie 300 tysięcy lat temu. Ale to już zupełnie inna opowieść.

Świadków wszystkich opisanych w tekście wydarzeń można obejrzeć na wystawach Centrum.