Skip to main content

Web Content Display Web Content Display

Collections

Web Content Display Web Content Display

Na skróty

Web Content Display Web Content Display

Web Content Display Web Content Display

Web Content Display Web Content Display

Obiekt Miesiąca luty 2023 - Meteoryt księżycowy

Obiekt Miesiąca luty 2023 - Meteoryt księżycowy

Powierzchnia Księżyca pokryta jest mozaiką kraterów. Do tej pory nazwano i opisano ponad 9000 z nich, ale to na pewno nie wszystkie...

Choć jeszcze niedawno przypuszczano, że kratery powstały w trakcie „jednorazowego” wydarzenia, dziś wydaje się, że Księżyc dostawał asteroidowej wysypki przez bagatela trzysta milionów lat (od 4,1 do 3,8 miliarda lat temu). W czasie tego kosmicznego ostrzału - Wielkiego Bombardowania Księżyca, ogromne ilości materii księżycowej zostały wyrzucone w kosmos, a niektóre z tych fragmentów spadły na Ziemię.

Z meteorytami z Księżyca, czyli lunarami, jest zawsze trochę problemów. Należą do grupy achondrytów, czyli takich meteorytów, których bez skomplikowanych badań często nie sposób odróżnić od skał ziemskich. Ich księżycowe pochodzenie określa się porównując ich skład mineralny i izotopowy z próbkami skał przywiezionymi z Księżyca przez misje Apollo. Lunary są stosunkowo rzadkie (do XI 2022 opisano jedynie 575 obiektów) i, jak do tej pory, wszystkie znaleziono na obszarach pustynnych, gdzie ciemne meteoryty rzucają się w oczy, bo wyraźnie odcinają się od białego śniegu (Antarktyda) lub jasnego piasku (Sahara, Pustynia Arabska, Australia).

Nie wiemy kiedy i gdzie dokładnie spadł lunar NWA 11421, którego fragment znajduje się w Centrum, ale na pewno został odkupiony od znalazcy w 2017 roku w mieście Erfoud w Maroku. Jego nazwa oznacza, że pochodzi z terenów północno-zachodniej Afryki i jest jedenaście tysięcy czterysta dwudziestym pierwszym meteorytem opisanym z tego rozległego obszaru.

Jest to typowa księżycowa brekcja skaleniowa. Składa się z jasnych fragmentów pokruszonych skał tkwiących w ciemnym szkliwie. Do powstania takiej brekcji potrzebne jest ogromne ciśnienie towarzyszące uderzeniu meteorytu w powierzchnię Księżyca. Meteoryt NWA 11421 został prawdopodobnie wybity z powierzchni Księżyca w trakcie Wielkiego Bombardowania i kilka miliardów lat krążył w przestrzeni kosmicznej zanim wylądował w piaskach Sahary. Wykazuje niewielkie oznaki zwietrzenia, więc na Ziemi nie mógł leżeć zbyt długo (najwyżej do 500 000 lat).

Photogallery