Obiekt miesiąca - Nature Education Centre - Jagiellonian University

Obiekt Miesiąca grudzień 2021 - Discosauriscus

Discosauriscus to nie disco-jaszczurka, jak sugerować by mogła łacińska nazwa. W zasadzie, nie wiadomo nawet czy aby na pewno była to jaszczurka.

Jesienno-zimowa aura nie zachęca do spacerów, więc przenieśmy się w cieplejsze miejsce, na przykład do permu, 250 mln lat w przeszłość. Na kontynencie gondwańskim właśnie kończy się zlodowacenie, a na północnej półkuli gorący, wilgotny klimat staje się co raz bardziej suchy. Pomału rosnący Ural już na zawsze oddzieli Europe od Azji, a w Ameryce z wolna wypiętrzają się Appalachy. Właśnie w takich okolicznościach przyrody żył bohater grudnia, nasz obiekt miesiąca – Discosauriscus.

Discosauriscus austriacus to nie żadna disco-jaszczurka, jak sugerować by mogła łacińska nazwa. W zasadzie, nie wiadomo nawet czy aby na pewno była to jaszczurka. Skamieniałości tego interesującego zwierzęcia znane są z okolic Boskovic na Morawach, a opisane zostały już w 1876 roku. W późniejszych latach, w oparciu o cechy czaszek, opisano kolejnych kilka gatunków z rodzajów Discosauriscus i Letoverpeton, jednak coraz więcej przesłanek wskazuje że wszystkie reprezentują ten sam gatunek - Discosauriscus austriacus.

W 1994 odkryto jamkowate otwory w kościach czaszek, o charakterystycznym wzorze rozmieszczenia sugerującym, że przedstawiciele Discosauriscus posiadali elektroreceptory. Podobnie jak współczesnym rybom, mogły im służyć do odbierania bodźców w środowisku wodnym. I choć do niedawna uważano, że zwierzęta te posiadały zdolność neotenii, podobnie jak ambystomy meksykańskie (aksolotle), dziś większość dowodów wdaje się temu przeczyć.

Gdyby niewiadomych było mało, nadal nie udało się ustalić czy jest to przedstawiciel płazów czy gadów, a więc czy jest bliżej spokrewniony z salamandrą czy jaszczurką. Gdy obejrzycie rekonstrukcję tego zwierzęcia w naszej permskiej dioramie zobaczycie, że na pierwszy rzut oka przypomina... obie. Dla niego pewnie nie ma to znaczenia, zwłaszcza że jego dni są policzone... biedaczek nie doczeka nawet wielkiego wymierania permskiego. Ach, nie wie co stracił!

[sf] [az]

Photogallery