Obiekt miesiąca - Nature Education Centre - Jagiellonian University

Obiekt Miesiąca kwiecień 2021 - meteoryt Orgueil

W tym miesiącu przedstawiamy historię meteorytu Orgueil, który spadł w południowo-zachodniej Francji 14 maja 1864.

W 1878 roku do zbiorów Uniwersytetu Jagiellońskiego trafiła pokaźna kolekcja minerałów i skał Ludwika Michałowskiego. Wśród 270 okazów znalazło się również 8 rzadkich aerolitów (meteorytów).

Meteoryt Orgueil spadł 14 maja 1864 roku w miejscowości Orgueil w południowo-zachodniej Francji, i stał się sensacją w XIX-wiecznej Francji. Niestety, wystawiony na działanie atmosfery ziemskiej rozpada się na gruboziarnisty, czarny piasek i w takiej postaci widziany jest w większości kolekcji. Ponieważ spadł około 50 lat po tym, jak zrozumiano czym są meteoryty, Orgueli został bardzo szybko i bardzo dokładnie przebadany.

Jedną z najbardziej spektakularnych cech meteorytu Orgueil jest jego skład chemiczny praktycznie identyczny z fotosferą Słońca, czyli jego widzialną, zewnętrzną częścią. Meteoryt zaliczony został do chondrytów węglistych, czyli meteorytów zawierających w składzie sporo węgla. Zawiera go zaskakująco dużo, bo ok. 3,5%, zwykle w postaci związków organicznych. Oznaczono w nim obecność m.in. aminokwasów, kwasów karboksylowych i węglowodorów. Choć żaden z tych związków nie powstał na drodze biologicznej, to uważane są one za możliwe źródło powstania życia.

W 1961 roku naukowcy zaobserwowali w meteorycie Orgueil i opisali mikroskopijne cząsteczki przypominające glony. Rozpoznano kilka typów „zorganizowanych struktur”, część przypominających ziemskie bruzdnice (Dinoflagellata) i złotowiciowce (Chrysophyceae). Rozgorzała wieloletnia gorąca debata na temat obecności życia w kosmosie i jego pochodzenia na Ziemi, która zakończona została smutnym odkryciem, że do badanej próbki meteorytu ktoś dokleił ziemski materiał zawierający m.in. nasiona situ (Juncus conglomeratus L.). Sprawcy nigdy nie znaleziono.

Meteoryt zbudowany jest w dużej części z minerałów ilastych (smektytów i serpentynitu), z czego wynika, że meteoryt musiał mieć kontakt z ciekłą wodą. Potwierdziły to poniekąd badania trajektorii lotu meteoru wskazujące, że Orgueil jest fragmentem komety – lodowo-pyłowego ciała niebieskiego, prawdopodobnie jednej z komet rodziny Jowisza - komet pozostających pod silnym wpływem grawitacji Jowisza, których obieg nie przekracza 20 lat.

Photogallery