„Gdyby ludzki mózg był tak prosty, że moglibyśmy go zrozumieć, bylibyśmy wtedy tak głupi, że i tak byśmy go nie zrozumieli” Jostein Gaarder.

Złożoność ludzkiego mózgu jest szalenie fascynująca, a częstokroć zdarza się, że wiedzę o jego funkcjonowaniu ogranicza nam… on sam. Jednakże jeden z elementów mózgu został stosunkowo dobrze zbadany. Neurony lustrzane, które aktywują się zarówno wtedy, gdy osoba wykonuje jakąś czynność, jak i wtedy, gdy obserwujemy, jak ktoś inny wykonuje tę samą czynność, na przykład drapiąc się po głowie. Te neurony reagują na czyjeś działanie tak, jakbyśmy sami to robili. Ta lustrzana odpowiedź nie ogranicza się jednak wyłącznie do wzroku. Neurony lustrzane mogą się aktywować, gdy dana osoba słyszy kogoś innego wykonującego podobną czynność.
Niektóre neurony aktywują się wyłącznie wtedy, gdy lustrzane działanie jest identyczne z wykonywaną aktywnością – więc zarówno cel, jak i ruch są takie same w obu przypadkach. Generalnie neurony lustrzane aktywują się, gdy cel lustrzanej aktywności jest taki sam, jak wykonywanej aktywności, ale same te dwa działania niekoniecznie są identyczne. Na przykład możesz chwycić przedmiot ręką lub ustami. Neurony lustrzane w naszym mózgu reprezentują zatem to, co zrobił ktoś inny i jak to zrobił. Inne neurony lustrzane mogą na przykład aktywować się zarówno wtedy, gdy chwytasz przedmiot, jak i widzisz, jak ktoś inny przesuwa ten przedmiot.
Istnieją dwie główne hipotezy dotyczące tego, jak i dlaczego ewoluowały neurony lustrzane. Hipoteza adaptacyjna stwierdza, że małpy i ludzie – a być może także inne zwierzęta – rodzą się z neuronami lustrzanymi. W tej hipotezie neurony te powstały w wyniku doboru naturalnego, umożliwiając jednostkom zrozumienie działań innych i skutecznie wspomagając procesy uczenia się poprzez obserwację („małpowanie”). Hipoteza asocjacyjnego uczenia się zakłada, że neurony lustrzane powstają w wyniku doświadczenia. Kiedy uczysz się jakiejś czynności i widzisz, jak inni wykonują podobną akcję, Twój mózg uczy się łączyć ze sobą te dwa zdarzenia. Neurony lustrzane mogą zatem odgrywać rolę w wyjaśnianiu zachowań społecznych. Kiedy ludzie wchodzą ze sobą w interakcje, rozumieją, co robią lub czują inni ludzie. Dlatego niektórzy badacze twierdzą, że neurony lustrzane – które pozwalają doświadczać działań innych – mogą rzucić światło na niektóre mechanizmy neuronalne leżące u podstaw tego, dlaczego się uczymy i komunikujemy. Neurony lustrzane mogą dostarczyć wglądu w to, dlaczego naśladujemy innych ludzi. Ma to kluczowe znaczenie dla zrozumienia, w jaki sposób ludzie się uczą lub jak rozumiemy działania innych ludzi i może rzucić światło na istnienie empatii.