Web Content Display
Exhibitions
Breadcrumb
Web Content Display
Web Content Display
Web Content Display
Web Content Display
Dzień Nauki Polskiej
To nowe święto państwowe obchodzimy dopiero po raz drugi i z tej okazji mamy dla Was ciekawostkę o najbardziej znanej kobiecie polskiej nauki – Marii Skłodowskiej-Curie. Pewnie nie wiedzieliście że nagrodę Nobla zawdzięcza między innymi… śmieciom?
Od początków XVI w. w czeskim Jáchymovie działała jedna z największych hut srebra w Europie. W rudzie, poza srebrem, występował m. in. kobalt, z którego produkowano niebieskie emalie oraz promieniotwórczy uran. To właśnie z niego Cesarsko-Królewska Fabryka w Jáchymovie (Urangelbfabrik) produkowała pigmenty do barwienia szkła i produkcji wielobarwnych emalii.
Maria Skłodowka-Curie i Pierre Curie przebadali ponad 6 ton (!!!) odpadów po produkcji pigmentów, przesłanych im do Francji prosto z hałd przy fabryce w Jáchymovie. To właśnie w tych „śmieciach” w 1898 roku odkryli dwa nowe pierwiastki: w lipcu polon, a w grudniu rad. Dzięki temu odkryciu Maria Skłodowska-Curie otrzymała dwie nagrody Nobla: z fizyki (w 1903 wraz z mężem, za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości) i z chemii (w 1911 samodzielnie, za odkrycie polonu i radu).
Tymczasem fabryka poszerzyła swoją działalność i rozpoczęła produkcję radu, a w Jáchymovie powstało radonowe… uzdrowisko!
Do 1913 r. w Jáchymovie przetworzono około 130 ton uranu i wyprodukowano 77,5 g (tak, gramów!) radu. Fabryka pigmentów działała do 1939 roku.
Recommended
