W tym miesiącu zapraszamy do obejrzenia jednej z najlepszych na świecie rekonstrukcji Homo erectus - jednego z naszych wymarłych kuzynów.

Homo erectus, człowiek wyprostowany był jednym z bezpośrednich przodków człowieka współczesnego. Pojawił się ok 2 mln lat temu w Afryce a następnie jako pierwszy z hominidów, migrując, rozprzestrzenił się również na obszar Azji, gdzie żył jeszcze ok. 100 tys. lat temu. Najmłodsze szczątki Homo erectus pochodzą z Jawy znad rzeki Solo. Był jednym z najdłużej żyjących hominidów i jednym z najlepiej przystosowanych do życia w różnych środowiskach. W związku z tym wykazywał też dużą zmienność wewnątrzgatunkową. Formy pierwotne zamieszkujące Afrykę odznaczały się znacznie wyższą wysokością ciała, średnio ok 170 cm, większą pojemnością puszki mózgowej na poziomie ok 1000 cm3. Szkielet ok.10 letniego chłopca, datowany na 1,6 mln, odnaleziony okolicach jeziora Turkana w Afryce pozwolił oszacować wysokość ciała u takiego dziecka na ok 160 cm, a więc dojrzały osobnik mógł osiągać wzrost znacznie powyżej 180 cm. Z kolei znaleziska z obszarów Gruzji pokazują, że tamtejsze formy były nieco niższe i posiadały też mniejszą objętość puszki mózgowej, poniżej 1000 cm3. Ogólnie budowa ciała i proporcje u Homo erectus były bardzo zbliżone do naszych. Różnica rysowała się w budowie twarzy, gdzie uwagę przykuwają bardzo dobrze rozwinięte łuki brwiowe i mocno wykształcone wały kostne. Twarz wysunięta była mocno do przodu, z wyraźnym prognatyzmem zębowym. Owłosienie ciała uległo znacznej redukcji w porównaniu do poprzednich gatunków, co związane było z biegami na długie dystanse, poceniem się, a tym samym procesem termoregulacji. Gatunek ten był doskonale przystosowany anatomicznie i fizjologicznie do życia na otwartej sawannie, a przede wszystkim do polowania na zwierzęta. Dieta mięsna stanowiła główne źródło pokarmu, mięso było ćwiartowane, rozcinane przy użyciu bardziej zaawansowanych narzędzi takich jak krzemienne pięściaki czy rozłupane muszle. Mięso prawdopodobnie było również poddawane obróbce termicznej ponieważ Homo erectus jako pierwszy potrafił wskrzesić ogień i utrzymywać go przez jakiś czas. Pierwsze paleniska datowane są bowiem na okres ok 1,6 mln lat temu. Ze względu na spożycie przetworzonego, miękkiego mięsa zęby uległy znacznemu zmniejszeniu w stosunku wcześniejszych gatunków.

Homo erectus stanowi ważny element naszego drzewa rodowego. Dzięki ciekawości świata, być może podążaniu za zwierzyną łowną czy też w poszukiwaniu lepszych miejsc do życia w szybkim tempie zasiedlił obszary azjatyckie zapoczątkowując tym samym wszystkie późniejsze zdarzenia w ewolucji człowieka. Przyjmuje się, że dał początek kilku liniom ewolucyjnym a jego najważniejszym potomkiem był Homo heidelbergensis, forma pośrednia pomiędzy neandertalczykiem, deniosowianami i człowiekiem współczesnym.

Wykonawcami modelu Homo erectus jest firma kamyk.pl