Skip to main content

Web Content Display Web Content Display

Exhibitions

Web Content Display Web Content Display

Kategorie artykułów

Web Content Display Web Content Display

Web Content Display Web Content Display

Naturalny kryptonit.

Naturalny kryptonit.

Każdy superbohater ma swoją Nemezis, swojego największego śmiertelnego wroga. Batman ma Jokera, Człowiek-Dinozaur Człowieka-Meteora, a Superman ma kryptonit!

Kryptonit pierwszy raz wymyślony i opisany został na początku lat 40. XX w. w słuchowisku radiowym The Adventures of Superman jako świecąca zielonym światłem substancja krystaliczna, która przybyła na Ziemię z planety Krypton i potrafiła pozbawić nadludzkich mocy naszego kosmicznego superbohatera. Przez ponad 75 lat pojawiło się ponad 25 odmian kryptonitu, każdy wykazujący inne działanie, zwykle szkodliwe dla superbohaterów, ludzi, zwierząt czy roślin.

W 2006 z filmu Superman: Powrót mogliśmy się wreszcie dowiedzieć, że kryptonit to nic innego jak minerał – zasadowy borokrzemian sodu i litu z fluorem. Okazuje się, że mieszkańcy planety Krypton to jednak cieniasy straszne są, przecież w nim nie ma niczego toksycznego! Zresztą można to sprawdzić.

Mniej więcej rok po premierze filmu, w 2007, w dolinie rzeki Jadar w Serbii znaleziono zupełnie nowy minerał o znajomym składzie LiNaSiB₃O₇(OH). Jadaryt, bo tak go nazwano, okazał się praktycznie identyczny z opisanym w filmie o Supermanie kryptonitem. Brakuje mu w składzie fluoru, ale w wielu minerałach, na przykład w mikach, grupy OH są zastępowane przez fluor, więc jeszcze nic straconego. Jadaryt do tej pory znaleziono tylko w tym jednym, bardzo bogatym, złożu. Tworzy tam białe niewielkie skupienia w skale. Serbskie złoże jest największym znanym złożem litu i boru na Ziemi, a oba te pierwiastki są bardzo ważne dla współczesnego świata i zalicza się je do pierwiastków krytycznych.

Biały jadaryt trudno pomylić z typowym zielonym kryptonitem, ale już z opisanym w 1960 białym łatwiej, a biały kryptonit może zabić rośliny na wszystkich planetach we wszechświecie! Na szczęście do dzisiaj szkodliwego działania jadarytu ani na superbohaterów ani na rośliny nie stwierdzono. Z drugiej strony, czy ktoś kiedyś widział w Serbii prawdziwego Supermana?

Photogallery