Senat RP ustanowił 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika. Datę powiązano z rocznicą 550 urodzin i 480 rocznicą śmierci astronoma, który dokonał jednego z najważniejszych odkryć w historii ludzkości oraz zapoczątkował rewolucję naukową, która zmieniła postrzeganie świata. Wiedzieliście jednak, że na świecie istnieje kilka gatunków zwierząt nazwanych od nazwiska Kopernika?

Ale od początku. Na Ziemi żyje oszałamiająca liczba gatunków zwierząt. Dlatego w pewnym momencie zaszła konieczność nadawania „imion i nazwisk” w celu identyfikacji. Różnice międzynarodowe w nazewnictwie poszczególnych gatunków przyczyniały się jednak do wielu nieporozumień, wobec czego konieczne stało się ujednolicenie terminologii i wprowadzenie ładu w światowym nazewnictwie biologicznym. Tak oto po dziś dzień posługujemy się nomenklaturą binominalną co oznacza, że każdy gatunek ma w nazwie dwa człony. Pierwszy, to nazwa rodzaju, która określa jego pokrewieństwo z innymi gatunkami. Drugi, to epitet gatunkowy mający charakter informacyjny. Znaczenie epitetów gatunkowych często związane jest z widocznymi charakterystycznymi cechami gatunku (np. pancernik dziewięciopaskowy), biologią i zachowaniem (np. pająk lejkowiec labiryntowy), miejscem występowania (np. orangutan borneański) czy użytecznością (np. pijawka lekarska). Czasem jednak epitet gatunkowy jest wyrazem szacunku wobec wybitnych jednostek naukowych i ich odkryć.

Wśród „kopernikańskich” nazw gatunkowych możemy wyróżnić Glaucocharis copernici, nocnego motyla z rodziny wachlarzykowatych (Crambidae) opisanego w 1965 roku przez Stanisława Błeszyńskiego czy Bardylis copernici, małą bladożółtą osę należącą do rodziny Aphelinidae, jednego z dziewięciu opisanych obecnie gatunków rodzaju Bardylis. Kopernikańskie akcenty znajdziemy również u Skoczenii copernici, kopalnego gatunku kreta z terenów Polski, datowanego na pliocen i wczesny plejstocen, a także kilkoro przedstawicieli błonkoskrzydłych jak Coccophagus copernicus czy Tetrastichus copernici, przedstawiciela os pasożytniczych z terenów Europy.  

A na koniec zdradzimy Wam małą tajemnicę… w murach Centrum Edukacji Przyrodniczej, został właśnie opisany nowy gatunek wysokogórskiego, neotropikalnego motyla z rodziny bielinkowatych (Pieridae), któremu nadano nazwę Catastica copernici. My też chcieliśmy dołożyć swoje pięć groszy i uczcić Rok Mikołaja Kopernika